Dachowa lukarna i wole oko
Spis treści
Co to jest lukarna?
Lukarna to otwór w dachu, który umożliwia wpuszczenie do pomieszczenia naturalnego światła i powietrza. Lukarny są zazwyczaj umieszczane w stromych dachach, gdzie zwykłe okna nie mogą zostać zamontowane. Lukarny są najczęściej używane w poddaszach lub strychach, gdzie mieszkańcy potrzebują dodatkowej przestrzeni do życia lub przechowywania rzeczy. Lukarny mogą mieć różne kształty, rozmiary i style, a ich konstrukcja zależy od stylu budynku oraz indywidualnych preferencji właściciela.
Lukarna w obecnym budownictwie to pionowe okno dachowe, najczęściej o dwuspadowej konstrukcji, gdzie dwie połacie schodzą się ze sobą w kalenicy.
Podstawowe zasady budowy lukarny i wolego oka
Nie każdy dach nadaje się do ułożenia lukarny czy wolego oka, jeżeli chcemy zastosować dachówki zakładkowe. Zależy to między innymi od długości połaci dachowej i kąta nachylenia dachu. Przy układaniu wolego oka z wykorzystaniem dachówki zakładkowej średniego formatu musimy zachować proporcję minimum 8:1. Proporcja ta oznacza stosunek długości podstawy do wysokości.
Czyli jeśli okno dachowe w formie wolego oka ma wysokość 1 m, to jego podstawa musi wynosić minimum 8 m. Warto dodać, że wybór dachówki o niewielkich wymiarach ułatwi prace dekarskie oraz pomoże zagwarantować lepszą szczelność dachu. Na łuku wolego oka należy przykręcić wszystkie za pomocą wkrętów, co zapobiegnie ich obsuwaniu.
Prace ciesielskie
Odpowiedniego przygotowania wymaga również konstrukcja więźby dachowej, którą powinien wykonać cieśla. Poddasze przy wolim oku jest najczęściej użytkowe. Przygotowanie więźby dachowej wymaga wykonania krążyn, najczęściej z klejonego, wielowarstwowego drewna. Potrzebne będzie tu doświadczenie w budowie klasycznych więźb ciesielskich, czyli nie na łączniki metalowe, ale na tradycyjny piórowpust. Prawidłowo wykonana konstrukcja dachu gwarantuje, że przejście między płaszczyzną dachu a wolim okiem jest łagodne.
Nie wymaga zatem dodatkowych elementów uszczelniających. Prawidłowe wykonanie oznacza w tym przypadku, że łuk zewnętrzny oraz dwa łuki wewnętrzne są odpowiednio wymierzone i dobrane do rodzaju dachówek – zależą od tego, czy stosujemy dachówki zakładowe węższe, czy też szersze. Musimy zachować odpowiednią geometrię, dlatego tak ważne dla prawidłowego wykonania wolego oka jest odpowiednie przygotowanie ciesielskie.
Rozwiązania nie dla każdego dachu
W odróżnieniu od okna połaciowego, dzięki lukarnie zwiększa się przestrzeń użytkowa poddasza. Nie poleca się jednak budowania lukarny, gdy kąt nachylenia dachu jest mały, ponieważ jej płaszczyzna jest wtedy bardzo wydłużona. Przy małym kącie nachylenia powierzchni dachowej długość od załamania lukarny do pionu jest bardzo duża, a powierzchnia, którą uzyskujemy dzięki lukarnie, znacznie się zmniejsza.
Strefa o wysokości 1,9 m jest w znacznej odległości od okapu. Z tego względu bardzo ważne jest dobranie rozwiązań takich jak lukarny i wole oka do kształtu i rozmiarów dachu.
Zalety lukarny
Okna typu lukarna mają kilka zalet:
- Większa ilość naturalnego światła: Lukarna jest umieszczona bezpośrednio w dachu, co umożliwia wprowadzenie do pomieszczenia więcej naturalnego światła, nawet w ciemniejszych obszarach budynku.
- Lepsza wentylacja: Lukarna pozwala na lepszą cyrkulację powietrza w pomieszczeniu, co jest szczególnie ważne w pomieszczeniach na poddaszu, gdzie temperatura może się znacznie różnić od pozostałych pomieszczeń w budynku.
- Oszczędność miejsca: Lukarna umożliwia zamontowanie okna na stromym dachu, co pozwala na oszczędność przestrzeni w pomieszczeniu.
- Estetyka: Lukarna może nadać budynkowi oryginalny wygląd i styl, szczególnie gdy jest zgodna z architekturą budynku.
- Prywatność: Ponieważ okno typu lukarna jest umieszczone w dachu, zapewnia większą prywatność niż tradycyjne okna, szczególnie jeśli jest położone wysoko nad ziemią.
Oszczędność energii: Lukarna zwiększa naturalne oświetlenie i wentylację, co może pomóc zmniejszyć zużycie energii na oświetlenie i klimatyzację.
