Mała architektura – pozwolenie czy zgłoszenie?
Spis treści
Zagospodarowanie przestrzeni poprzez małą architekturę to popularny sposób na poprawę estetyki i funkcjonalności terenów prywatnych oraz publicznych. Jednak wielu inwestorów zastanawia się, czy potrzebne jest pozwolenie na budowę, czy może wystarczy zgłoszenie, aby postawić ławkę, altanę czy fontannę. W niniejszym artykule, przedstawiamy różnice między pozwoleniem a zgłoszeniem w kontekście obiektów małej architektury, odnosząc się do obowiązujących przepisów prawa budowlanego.
Pozwolenie na budowę dla obiektów małej architektury
Pozwolenie na budowę, zgodnie z ustawą Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333, z późn. zm.), jest wymogiem w przypadku obiektów małej architektury o większym stopniu ingerencji w otoczenie lub o specyficznym przeznaczeniu. Zazwyczaj dotyczy to obiektów zlokalizowanych na terenach publicznych, takich jak parki, place czy skwery. Przykłady obiektów wymagających pozwolenia na budowę to:
- większe altany o powierzchni zabudowy przekraczającej 35 m²,
- pergole i wiaty o rozbudowanej konstrukcji,
- rzeźby o znacznych gabarytach,
- budowle związane z rekreacją, np. place zabaw o określonym zakresie ingerencji w teren,
- elementy związane z infrastrukturą techniczną, takie jak obiekty małej architektury będące częścią systemu oświetlenia czy monitoringu.
Wymóg uzyskania pozwolenia na budowę wiąże się z koniecznością opracowania projektu budowlanego, który musi być zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz spełniać wymogi techniczne i prawne. Ponadto, w przypadku lokalizacji obiektów w pobliżu granic działki lub budynków sąsiednich, należy zachować określone odległości – zazwyczaj wynoszą one od 3 do 4 metrów, jednak mogą różnić się w zależności od lokalnych przepisów.
Zgłoszenie obiektów małej architektury
Zgłoszenie budowy obiektów małej architektury dotyczy mniejszych konstrukcji, które nie mają dużego wpływu na otoczenie i są realizowane przede wszystkim na terenach prywatnych. Zgłoszenie, w przeciwieństwie do pozwolenia na budowę, jest procedurą uproszczoną, co oznacza, że po upływie 21 dni od zgłoszenia do odpowiedniego organu (np. starostwa) i braku sprzeciwu, można przystąpić do realizacji. Przykłady obiektów, które można realizować na zgłoszenie, to:
- altany o powierzchni zabudowy nieprzekraczającej 35 m²,
- pergole, wiaty czy zadaszenia o lekkiej konstrukcji,
- małe rzeźby i elementy ozdobne,
- kosze na śmieci, ławki, donice,
- małe fontanny czy oczka wodne,
- mniejsze place zabaw, bez fundamentów.
Warto zaznaczyć, że obiekty realizowane na zgłoszenie również muszą spełniać określone warunki techniczne oraz przepisy dotyczące zagospodarowania przestrzennego. Dotyczy to m.in. zachowania odpowiednich odległości od granic działki (minimum 3 metry) oraz budynków sąsiadujących. Co istotne, zgłoszenie nie wymaga pełnej dokumentacji projektowej, jednak warto przed realizacją sprawdzić, czy nie ma dodatkowych wymogów wynikających z lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego.
Różnice między pozwoleniem na budowę a zgłoszeniem
Główna różnica między pozwoleniem na budowę a zgłoszeniem polega na skali i stopniu ingerencji obiektu w przestrzeń. Obiekty wymagające pozwolenia na budowę są zazwyczaj większe, bardziej skomplikowane technicznie i przeznaczone do użytku publicznego, co wiąże się z koniecznością opracowania pełnego projektu budowlanego oraz uzyskania zgody organów administracyjnych. Z kolei zgłoszenie dotyczy mniejszych obiektów, które są łatwiejsze do realizacji i nie wymagają skomplikowanej dokumentacji. Co ważne, brak zgłoszenia lub pozwolenia w przypadkach, w których są one wymagane, może skutkować nałożeniem kar i koniecznością rozbiórki obiektu.
Podsumowanie
Realizacja obiektów małej architektury wymaga od inwestora świadomości przepisów prawa budowlanego oraz miejscowych regulacji. Pozwolenie na budowę jest wymagane dla większych konstrukcji o znaczącym wpływie na otoczenie, przeznaczonych głównie do użytku publicznego, natomiast zgłoszenie jest wystarczające w przypadku mniejszych, prostszych obiektów. Każdy inwestor powinien przed realizacją upewnić się, które przepisy dotyczą jego inwestycji, aby uniknąć problemów formalnych. Stosując się do wytycznych dotyczących zgłoszeń i pozwoleń, można zrealizować inwestycję zgodnie z prawem i cieszyć się estetyczną oraz funkcjonalną przestrzenią.
